DEHB’li Çocuklarda Rutin Zorluğu: Dalgalı Bir Denizde İlerlemek 🌊🌀
- Mehmet Akif TORAMAN
- 10 May
- 3 dakikada okunur
Rutinler, hem çocuğunuzun hem de ailenizin gününü düzenleyen görünmez kıyı şerididir. Ancak DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) ile yaşayan çocuklar için bu sabit kıyıya ulaşmak; bazen fırtınalı bir denizde yön bulmaya çalışmak gibidir. Bir gün sabah diş fırçalamak için heyecanlı uyanırken, ertesi gün tam da bunu unuttuğunu fark etmek ne kadar moral bozucu, değil mi? Peki, rutinleri kalıcı ve eğlenceli hâle getirmek için neler yapabiliriz? Gelin, adım adım inceleyelim.
1. Görsel Rutin Tablosu ile Somutlaştırma 🗓️📌
DEHB’li çocuklarda zihinde “Ne yapmam gerekiyor?” sorusu bazen yanıt bulmak zorlaşır. Görsel bir rutin tablosu, her adımı net ve renkli bir şekilde sıralayarak zihni rahatlatarak dikkat dağılımını önler.
Adım Adım Kartlar:
“Kalk → Kahvaltı → Diş Fırçala → Okula Git” gibi 4–6 küçük adımlı bir liste oluşturun.
Her adım için sade bir çizim veya fotoğraf kullanın; çocuğunuzun kendi çizimlerini eklemesi motivasyonu artırır.
İlerlemeyi Somutlaştırmak:
Her tamamlanan adımın yanına çıkartma veya renkli bir işaret koymasına izin verin.
Başarı hissi, dopamin düzeyini hafifçe yükseltir ve bir sonraki adıma geçme motivasyonunu besler.
2. Zaman Blokları ile “Ne Kadar Süre?” Sorununu Çözme ⏰🕑
DEHB’li çocuklar, görevler arasındaki süreyi doğru tahmin etmekte zorluk çekebilir. “Yarım saatte bitecek” dedikleri bir ödev ya “5 saatte biter” ya da “5 dakikada bitiririm” gibi aşırı tahminlere yol açar. Kısa, net zaman blokları bu sorunu giderir.
Kısa ve Net Bloklar:
Örneğin “5 dakika ödev, 5 dakika oyun” gibi ikili bloklar oluşturun.
Bloklar bittikçe çocuğunuz bir sonraki bloğa geçer veya ödül hakkı kazanır.
Görsel Zamanlayıcılar:
Kum saati, renkli dijital kronometre veya hareketli bir zamanlayıcı uygulaması kullanın.
Zamanın akıp gittiğini somut olarak görmek, “Ne kadar kaldı?” kaygısını azaltır.
3. Küçük Ödüllerle Süreç Odaklı Motive Etme 🏆🎁
DEHB’li çocuklarda anlık keyif arayışı yüksektir. Bu enerjiyi, uzun vadeli bir hedefe yönlendirmek için küçük ödül sistemleri kurmak etkili olabilir.
3 Günlük Hedefler:
“3 gün boyunca diş fırçalama rutinini bozmadan sürdür” gibi kısa vadeli hedefler belirleyin.
Hedef tamamlandığında, çocuğunuza ekstra hikâye zamanı, minik bir çıkartma veya sevdiği bir atıştırmalık sunun.
Ödül Çeşitliliği:
Küçük bir çıkartmadan başlayıp, “Ödevini tamamlarsan hafta sonu birlikte sinema” gibi daha büyük ödüllere kadar çeşitli seçenekler hazırlayın.
Ödülün büyüklüğü, çocuğun gösterdiği çabaya orantılı olsun.
4. Ritmik Hatırlatıcılarla Eğlence Katma 🎵🥁
Müzik ve ritim, DEHB’li çocuklarda dikkati çekmek ve tekrar eden eylemleri eğlenceli hâle getirmek için mükemmel bir araçtır.
Favori Şarkılarla Alarm:
Çocuğun sevdiği şarkının en enerjik 10 saniyesini “diş fırçalama” zamanında çalın.
Mola bitişini ilan etmek için farklı bir melodi seçin.
Ritmik Hareketler:
Diş fırçalarken eşlik edecek basit bir melodi ve el şaklatma ya da ayak vuruşu ekleyin.
Hem enerjiyi atar hem ritim duygusunu destekler.
5. Birlikte Planlama: Çocuğu Süreçte Aktif Kılma 🤝📝
Plan yapmayı ve karara katılmayı öğrenmek, DEHB’li çocukların sorumluluk duygusunu güçlendirir.
Haftalık Aile Toplantısı:
Haftanın rutinlerini konuşabileceğiniz kısa bir toplantı yapın.
Çocuğunuza “Bu hafta hangi gün ev ödevi yapalım, hangi gün oyun parkına gidelim?” gibi seçenekler sunun.
Kahraman Hikâyesi Yaratma:
Rutinlerinize tematik bir öykü ekleyin: “Baş kahramanımız her sabah diş fırçalayacak, sonra sihirli kahvaltısını yapacak!”
Hikâyedeki başarıları minik görev çıkartmalarıyla takip edebilirsiniz.
Comments