Çocuklarda Düşünme Becerileri (Muhakeme) Nasıl Gelişir

Muhakeme; iki veya daha fazla bilgiyi karşılaştırarak veya birleştirerek bir problemi çözme düşüncesidir. Çocukların dışarıdan ulaştığı bilgilerle başa çıkabilmek için bunların basitleştirilmesi ve yapılandırılması gerekir. Yoksa, belli bir sınıflandırma yapmadan ve bilgiler yapılandırılmadan bu kadar uyaran, anlamsız bir yığından başka bir şey olamaz. Bu güçlüğü yenmek için uygulanması gereken yöntem; basitleştirmek, gruplamak ve sınıflandırmaktır. İşte bizim çocuklarımızın dünyayı algılayışlarında bu kolaylıkları kullanamamaktan kaynaklanan bir karışıklık ve düzensizlik hakimdir.

Muhakeme eğitiminin; görevi kendiliğinden gerçekleşemeyen bu düzenin dışarıdan verilen yardım ile gerçekleştirilmesini sağlamaktır. Bu düzensizliği çocuk odaya girdiği anda fark etmeniz mümkündür. Çünkü çocuk sürekli olarak bir şeyler ile ancak kopuk kopuk ilgilenebilmektedir. Çünkü hiç birinden anlamlı bir veri alamamakta ya da aldığı verileri organize edemediği için ona anlamlı gelmemek­tedir. Bu nedenle de dikkati sürekli başka bir yöne kaymaktadır. Sanki olayları bir sıra içinde yaşayamamakta, kopuk kopuk anlar olarak aklında kalmaktadır. İşte eğitimin amacı çocuğun kafasında karışık şekilde duran bilgileri belli bir düzene koymak ve bunları maksimum düzeyde kullanabilmesini sağlamaktır. Muhakeme eğitimi ile bu düzenlemelerin yapılması hedeflenmektedir. Örneğin; bazı çocuklar bir sürü kavramı biliyor gibidirler ancak bir organizasyon yoktur. Siz bu ne renk deyince üçgen diyebilirler. Muhakeme eğitimi bu kavramları düzenlemek açısından da çok önemlidir.

Muhakeme ile aynı zamanda aşama aşama;

1) Öğrenme becerilerinin geliştirilmesi,

Örnek Sorular:

· Orada kaç tane elma var?

· Bu hangi renktir?

2) Anlama becerilerinin geliştirilmesi,

Örnek Sorular:

· Bir tohum nasıl bitki oluyor anlatır mısın?

· Bu şeklin ne olduğunu tahmin edebilir misin?

3) Uygulama becerilerinin geliştirilmesi,

Örnek Sorular:

· Bir çiçekle bir ağacın arasındaki farkı söyleyebilir misin?

· "Kedi nasıl miyavlıyor?" göster. Böyle ses çıkaran başka hayvan var mı?

4) Analiz becerilerinin geliştirilmesi,

Örnek Sorular:

· Portakal ile elma arasındaki en önemli fark nedir?

· Bir bebekle bir bitki arasında bir benzerlik var mı?

5) Sentez becerilerinin geliştirilmesi ve

Örnek Sorular:

· Bu odadaki eşyaları sen yeniden düzenlesen, neyi nereye koyarsın?

· Evimizdeki şu saksıdaki çiçek meyve vermeye başlasaydı ne olurdu?

6) Karar verme becerilerinin geliştirilmesi amaçlanır.

Örnek Sorular:

· Çok paran olsa ne yapardın?

· Kanatların olsa nereye giderdin veya ne yapardın?

Özetlemek Gerekirse: Muhakeme; çocuğun aklını doğru kullanabilme ve buna bağlı olarak okul ve sosyal yaşamında başarılı olabilmesini sağlayan önemli bir beceridir.

---

ZİHİN 7 AŞAMADA GERÇEKLEŞİR!

1) Tanıma: Kırmızıyı tanır gösterir gibi.

2) Tanımlama: Kırmızı olduğunu söyler gibi.

3) Eşleştirme: Kırmızı olan arabaları eşleştir gibi.

4) Ayırt Etme: Diğer renkler içinde kırmızıyı bulma gibi.

5) Sınıflandırma: Kırmızı meyveleri, kırmızı arabaları göster gibi.

6) Sıralama: Kırmızının tonlarını sırala gibi.

7) Genelleme: Hepsini kullanarak dış dünyaya uyarlama.